Minder ruzie thuis? Laat je zoon sporten

Elk kind ligt weleens dwars. Dat hoort erbij. Maar sommige kinderen doen het vaker dan anderen: ze discussiëren, verzetten zich tegen regels, raken snel geïrriteerd en gaan in tegen volwassenen. Een onderzoek van de Universiteit van Montreal en de Universiteit van Pavia toont nu aan dat georganiseerde sport een verschil kan maken, vooral bij jongens.

Jongens die tussen de leeftijd van zes en tien jaar regelmatig sportten, waren op latere leeftijd minder opstandig, zo blijkt uit het onderzoek. In totaal werden zo’n 1.500 kinderen uit Canada gevolgd.

De bevindingen passen goed bij wat we al weten over de ontwikkeling van kinderen, vertelt Matteo Privitera, mede-auteur van het onderzoek, aan Scientias.nl. Sport biedt kinderen een duidelijke en gestructureerde omgeving, met regels, routines en volwassenen die de activiteit begeleiden. Coaches vervullen daarbij de rol van gezagsfiguren.

Lees meer: Zo kies je de perfecte sport op basis van je persoonlijkheid: “Wie zich goed voelt bij een work-out, houdt het langer vol”

“In deze setting wordt van kinderen verwacht dat ze samenwerken, instructies opvolgen, frustratie beheersen en gefocust blijven. Dit zijn allemaal vaardigheden die nodig zijn om oppositioneel-opstandige neigingen te overwinnen”, zegt Privitera.

Het idee is dat kinderen door sport herhaaldelijk de kans krijgen om vaardigheden te oefenen die van nature tegengesteld zijn aan opstandig gedrag, of ze nu winnen of verliezen. Die routines helpen bij het opbouwen van zelfregulatie, respect voor regels en instructies, samenwerking en emotionele volwassenheid. “Kinderen leren kalm te blijven, te herstellen van fouten en om te gaan met feedback”, vult Privitera aan.

Waarom dit vooral bij jongens werkt

Opvallend genoeg vonden de onderzoekers het effect alleen bij jongens, niet bij meisjes. Dat heeft te maken met hoe jongens en meisjes zich op verschillende manieren ontwikkelen, legt Privitera uit.

“Jongens hebben de neiging om meer zichtbaar, naar buiten gericht gedrag te vertonen, zoals discussiëren, verzet of hun humeur verliezen. Dit zijn precies het soort reacties dat georganiseerde sport helpt reguleren door regels, samenwerking en emotionele controle.”

Meisjes uiten hun ongemak daarentegen vaker op subtielere manieren. Ze trekken zich vaker terug of er ontstaat interpersoonlijke spanning. Dit soort zaken worden niet zo goed opgepikt door de vragenlijsten die in het onderzoek werden gebruikt. Privitera : “Het verschil is niet dat sport alleen ‘werkt’ voor jongens, maar dat het soort gedrag dat sport het beste kan vormen, vaker voorkomt bij jongens.”

Is elke gestructureerde activiteit even goed?

Zouden muziekles of naar de scouts gaan hetzelfde effect kunnen hebben? Privitera denkt van niet. Andere gestructureerde activiteiten zijn zeker waardevol, zo luidt zijn redenering, maar sport combineert meerdere elementen tegelijk: duidelijke regels met directe consequenties, toezicht van volwassenen, teamwork en gedeelde doelen, lichamelijke inspanning die helpt om emoties te reguleren en directe sociale interactie met leeftijdsgenoten die gepast gedrag voordoen.

“Dus hoewel andere gestructureerde activiteiten waardevol zijn, biedt sport een unieke mix van structuur, sociale eisen en fysieke betrokkenheid die het bijzonder effectief maakt voor kinderen, vooral jongens, die oppositionele of opstandige neigingen vertonen”, aldus de onderzoeker.

Wanneer beginnen met sport?

Ouders vragen zich vaak af hoe vroeg ze hun kind moeten laten sporten. Het onderzoek schrijft geen specifieke startleeftijd voor, maar één ding is duidelijk: wat het meest uitmaakt is regelmaat, niet heel vroeg beginnen.

Lees meer: Niet sportief aangelegd? Ook korte wandelingetjes dragen bij aan een langer leven

“Kinderen die consistent deelnamen aan sport waren degenen die later minder oppositioneel-opstandig gedrag vertoonden”, zegt Privitera. “Met andere woorden, ouders hoeven sport niet op een hele jonge leeftijd te pushen. Wat telt is dat kinderen beginnen wanneer ze er klaar voor zijn, regelmatig deelnemen in plaats van sporadisch en stabiele routines en ondersteunende coaching ervaren.”

Wat we hier niet uit moeten concluderen

Privitera benadrukt wel dat dit geen oorzakelijk verband aantoont. “Dit is geen causale studie, dus we kunnen niet zeggen dat sport opstandig gedrag ‘behandelt’, en het vervangt geen klinische ondersteuning wanneer die nodig is. De voordelen waren ook specifiek voor jongens, dus we kunnen niet aannemen dat het voor meisjes hetzelfde werkt.”

Toch is de boodschap bemoedigend: “Sport is geen magische oplossing, maar het is een veelbelovende, toegankelijke en ontwikkelingsrijke context die gezonder gedrag en emotionele groei kan ondersteunen, vooral voor jongens, wanneer deelname consistent is en goed begeleid wordt.”

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Gebruik social media explodeert onder jongeren: geen tijd meer voor vrienden, sporten of muziek en Weekendsporters mogelijk even goed beschermd tegen ziekten als regelmatige bewegers. Of lees dit artikel: Mag je kinderen met stokken laten vechten? Het verrassende antwoord: ja, maar niet altijd.

Uitgelezen? Luister ook eens naar de Scientias Podcast: