Mogelijk leefde de mosasaurus vroeger niet alleen in zoute oceanen, maar ook in zoete wateren

In North Dakota is in een rivierafzetting van de Hell Creek formation de tand van een mosasaurus gevonden.

De vondst komt als een verrassing: mosasauriërs leefden doorgaans in het zoute water van de oceanen, terwijl het rivierwater vooral bestond uit zoet water. Het onderzoek is uitgevoerd door een team van de Vrije Universiteit Amsterdam en gepubliceerd in BMC Zoology.

Chemische vingerafdruk

Voor het onderzoek onderzocht het team het tandglazuur van de tand in het isotopenlaboratorium in Amsterdam. Isotopen zijn verschillende vormen van hetzelfde element. De verhoudingen tussen die isotopen kunnen werken als een soort van ‘chemische vingerafdruk’. Ze kunnen laten zien in wat voor soort water een dier heeft geleefd: zout, zoet of brak (een mengsel van zout en zoet water).

De onderzoekers maten drie verschillende isotopensystemen in het glazuur van de tand. Alle drie wezen duidelijk richting zoet water, en niet naar zeewater. Dat is belangrijk, benadrukt aardwetenschapper Melanie During. Zij legt aan Scientias uit: “Als je slechts één isotoopratio meet zou de meting ook beïnvloed kunnen zijn door het fossilisatieproces.” Door drie soorten isotopen te meten kun je dat risico vrijwel uitsluiten. In dit geval wijzen al die metingen naar hetzelfde beeld: een mosasaurus die al zijn (of haar) hele leven vrolijk in zoet water heeft rondgezwommen.

Uit het onderzoek blijkt dat twee andere mosasauriërtanden uit de buurt vergelijkbare zoetwaterkenmerken laten zien. De waarden zijn opvallend consistent, ondanks het feit dat elke tand maar één keer is bemeten. Dat maakt het waarschijnlijk dat deze dieren niet af en toe, maar heel regelmatig in zoet water zwommen.

Western Interior Seaway

De mosasaurus heeft waarschijnlijk in de Western Interior Seaway rondgezommen. Dat was een binnenzee die ooit het huidige Noord-Amerika bijna in tweeën deelde. Uit het onderzoek blijkt dat aan het eind van het Krijt er steeds meer zoet water in deze zee stroomde via regen en rivieren. Waarschijnlijk ontstond er een zogeheten halocline: een laag zoet water die boven op het zoute water lag.

Volgens During was dat een van de meest verrassende inzichten uit het onderzoek. Ze laat weten: “deze zee had een zogenaamde halocline, waarin haaien en ammonieten – met hun kieuwen – in het zoute water bleven, maar mosasauriërs, die omhoog moesten komen voor zuurstof, in het bovenliggende zoete water leefden.” Met andere woorden: verschillende dieren leefden in verschillende lagen van hetzelfde water.

Ander leefgebied

De mosasaurus waar de tand van is, was een indrukwekkend roofdier. Uit de grootte van de tand volgt een geschatte lengte van wel elf meter, vergelijkbaar met de grootste orka’s. De tand hoort bij een prognathodonte mosasaurus, een groep met sterke kaken en scherpe tanden.

Deze dieren waren echte jagers. Ze konden zachtere vissen en hardere prooien aan. Dat een dier van dit formaat in een zoetwateromgeving leefde verandert mogelijk ons beeld van mosasauriërs. Ze waren dus niet alleen heersers van de zoute oceanen, maar konden hun leefgebied uitbreiden naar zoete wateren.

Het onderzoek roept ook nieuwe vragen op. Zo zou het best kunnen zijn dat eerder opgegraven fossielen uit dit gebied ook delen van een mosasaurus zijn, maar nooit zo zijn gelabeld. Volgens During zou het dus best mogelijk kunnen zijn dat er al fossielen opgegraven zijn die ook als bewijs kunnen dienen voor het zoetwaterbestaan van de mosasaurus in North Dakota.

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Pas ontdekte neefjes van de T. Rex bieden fascinerende nieuwe kijk op uitsterven dino’s en Waarom schubreptielfossielen vooral uit kaakbeenderen en wervels bestaan . Of lees dit artikel: Evolutie deel 2: Diepgravende fossielen | Scientias Podcast 46 .

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week?
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!

Uitgelezen? Luister ook eens naar de Scientias Podcast: