Tijd voor een puur chocolaatje: het lijkt echt veroudering tegen te gaan

Goed nieuws voor chocoladeliefhebbers: een stofje in pure chocola lijkt de biologische veroudering af te remmen. Maar voor je nu naar de supermarkt rent: zo simpel is het helaas niet.

Als je dan toch wilt zondigen, doe het dan met pure chocolade, leerden we lang geleden al. Maar nu is er nieuw bewijs dat een van de belangrijkste stoffen in cacao, theobromine, een rol lijkt te spelen bij het remmen van biologische verouderingsprocessen. De studie van King’s College London trekt wereldwijd de aandacht.

Biologische leeftijd is iets anders dan het aantal verjaardagen dat je hebt gevierd. Het gaat om hoe ‘oud’ je cellen zijn op basis van hun gezondheid en functioneren. We kunnen daar bijvoorbeeld achter komen door methylatiepatronen (de manier waarop methylgroepen aan DNA binden) en de lengte van telomeren (beschermende kapjes aan het uiteinde van je chromosomen) te bestuderen. Kortere telomeren zijn gelinkt aan versnelde veroudering en een hoger risico op ziekten.

Wie meer theobromine heeft, lijkt jonger

Het team analyseerde bloedmonsters van twee grote Europese testgroepen: 509 deelnemers uit de TwinsUK-studie en 1160 uit de Duitse KORA-cohortstudie. Hieruit blijkt dat de hoeveelheid theobromine in het bloed gekoppeld is aan het verschil tussen de biologische leeftijd en de chronologische leeftijd. Hoe meer theobromine, hoe jonger iemand biologisch leek in vergelijking met zijn of haar echte leeftijd. “Onze studie laat verbanden zien tussen een belangrijke component van pure chocola en langer jong blijven”, vertelt onderzoeker Jordana Bell. “We zeggen niet dat mensen nu meer pure chocola moeten eten, maar dit onderzoek helpt ons wel in onze zoektocht naar aanwijzingen voor een langer en gezonder leven en hoe alledaagse voedingsmiddelen daaraan bij kunnen dragen.” De epigeneticus legt uit dat het verjongingseffect alleen bij theobromine lijkt op te treden. Bij andere stoffen uit cacao of metabolieten uit koffie komt in het onderzoek geen zelfde soort uitwerking niet naar voren.

Hoe werkt dat dan?

Veel plantaardige stoffen, waaronder alkaloïden zoals theobromine, hebben invloed op de processen waarbij genen worden aan- of uitgezet. En zo kunnen ze subtiel de manier waarop ons lichaam veroudert beïnvloeden. Maar hoe dat precies werkt, is nog grotendeels onbekend. Naast het bekijken van DNA-methylatie keken de onderzoekers dus ook naar de telomeerlengte van het DNA. Beide testen lieten een link zien tussen hogere theobromine-niveaus en een lagere biologische leeftijd.

Theobromine in chocola staat vooral bekend als stofje dat giftig is voor honden en katten, omdat hun lichaam dit niet goed kan afbreken. Dit leidt tot vergiftigingsverschijnselen zoals braken, onrust, hartritmestoornissen en in ernstige gevallen coma of de dood. Maar bij mensen wordt het juist in verband gebracht met gezondheidsvoordelen, zoals een kleinere kans op hartziekten. Toch is er tot nu toe maar weinig diepgaand onderzoek naar de werking van theobromine bij mensen gedaan.

Grote ontdekkingen in de pijplijn

“Dit is een belangrijke eerste stap”, zegt hoofdonderzoeker Ramy Saad. “De cruciale vragen zijn nu: wat voor mechanisme zit er precies achter dit verband en hoe kunnen we de interactie tussen voedingsstoffen en ons epigenoom verder ontrafelen? Deze aanpak kan leiden tot grote ontdekkingen over veroudering en zelfs over veelvoorkomende en zeldzame ziekten.” De studie toont volgens Saad aan hoe waardevol het is om op grote schaal te kijken naar de relatie tussen voeding, genetica en gezondheid.

Rustig aan met de kerstkransjes

Hoe verleidelijk het ook klinkt: dit betekent niet dat we pure chocola nu kunnen bombarderen tot gezondheidselixer. De onderzoekers benadrukken dat chocola ook vetten, suikers en andere stoffen bevat die niet gezond zijn. Bovendien weten we nog niet of theobromine in haar eentje verantwoordelijk is voor het effect of dat het samenwerkt met andere cacao-componenten zoals polyfenolen.