Zo lucratief kan het scoren van een kersthit zijn

Sinterklaas is nog niet het land uit, maar de hitlijsten van muziekstreamer Spotify lopen alweer over van de kerst. Van het mierzoete All I Want For Christmas is You van Mariah Carey tot de cynische beschrijving van een kerstavond door The Pogues in Fairytale of New York: wie kijkt naar de wereldwijde ranking van de vijftig meest gedraaide nummers op 2 december telde liefst achttien kerstsingles. En in de Nederlandse Single Top 100 (niet te verwarren met de iconische Top 40) stond oorwurm Last Christmas van Wham! afgelopen week voor het eerst ooit al in november in de top 10.

Allemaal leuk en aardig, denkt u wellicht, maar wat moet dit in een economieblog? Nou, de kerstsingle heeft ook een economische kant: die kan namelijk financieel gezien bijzonder lucratief zijn. Daarom een korte economie van de kerstsingle: wat schuift het?

Van Spotify is bekend dat muzikanten per stream maar weinig verdienen. Daar is veel kritiek op. Wordt een nummer duizend keer gedraaid, dan ontvangt de artiest erachter 3 tot 5 dollar. Dat betekent dat een nummer heel erg vaak gedraaid moet worden, wil je er een beetje geld aan overhouden.

Des te meer omdat de inkomsten worden uitgekeerd aan de platenmaatschappij. Artiesten hebben in hun contract vaak afspraken staan over welk percentage van de streaminginkomsten ze krijgen. Stel dat dat 20 procent is, dan krijgt een artiest geen 5 maar 1 dollar per duizend keer dat het nummer is afgespeeld. En dan hebben we het nog niet gehad over de belastingdienst, die daar ook wat van mee wil pikken.

Waarom is het dan toch lucratief om een kerstnummer uit te brengen? Rond de kerstdagen is 15 tot 25 procent van de muziek die wordt afgespeeld op Spotify een kerstnummer, bleek eerder uit cijfers over het luistergedrag in de VS. Bovendien: de inkomsten keren jaarlijks terug. Schrijf je een klassieker dan kun je in december flink cashen, bewees Mariah Carey bijvoorbeeld.

Haar onvermijdelijke All I Want For Christmas Is You is jaarlijks goed voor 2 tot 4 miljoen dollar aan inkomsten, schatten enkele Amerikaanse juristen vorig jaar. Tot 2024 had het nummer in de dertig jaar na het uitkomen ervan Carey zo’n 103 miljoen dollar opgeleverd en was het de eerste kerstplaat die meer dan 2 miljard keer gedraaid was. Toegegeven: het zijn ruwe schattingen en de echte verdiensten zijn nooit prijsgegeven, maar: „Het is een geldmachine”, zei George Howard, hoogleraar aan het Berklee College of Music vorig jaar tegen nieuwssite CNBC.

Dat komt ook omdat een deel van de inkomsten van een nummer ook gaan naar bijvoorbeeld de schrijver en producer ervan. Carey staat als mede-auteur en co-producer van All I Want For Christmas Is You geregistreerd. Als er coverversies worden opgenomen – en dat zijn er meer dan 150 – dan krijgt zij ook een percentage van de streaminginkomsten daarover.

De exacte inkomstenstructuur van een kersthit is nog iets gecompliceerder dan dat. Er wordt bijvoorbeeld ook geld verdiend met het draaien van een nummer op de radio en natuurlijk op andere streamingplatforms dan Spotify. Voor een uitgebreidere toelichting verwijs ik graag naar dit CBS-artikel. In 2020 bleek uit cijfers van BUMA/Stemra dat 3FM bijvoorbeeld 23,92 euro betaalt per 3 minuten dat een nummer op de radio wordt gedraaid. Bij Sky Radio – dat rond de kerstdagen enkel kerstnummers draait – was dat bedrag vijf jaar geleden 33 euro.

Enkele andere nummers die al miljoenen dollars hebben opgebracht zijn Wham!’s Last Christmas, Brenda Lee’s Rockin’ Around the Christmas Tree en Slade’s Merry Xmas Everybody. Ten slotte zijn er natuurlijk ook een hoop kerstnummers die de moeite waard zijn, maar bij lange na niet aan de streams en inkomsten komen die Mariah Carey jaarlijks genereert. Luister daarom ook eens naar deze fijne kerstplaat van Clean Pete (en dan vooral het wonderschone duet ‘Haal Mij Over’ met Pieter Embrechts) of het kerstverhaal van Spinvis. En, vooruit, omdat het nog even duurt voordat het kerst is: