Voor de rechters waren de smeuïge anekdotes in de zaak Borsato niet relevant

1 dag geleden 2

Zichtbaar geëmotioneerd verlaat (58) de rechtszaal. Vier jaar heeft het „showbizzproces van de eeuw” geduurd, in krap twintig minuten kwam er donderdag, onder toeziend oog van journalistiek Nederland, een einde aan. De rechtbank acht de beschuldiging van onzedelijke handelingen bij een op dat moment vijftienjarig meisje niet bewezen. „Dat betekent, meneer Borsato, dat de rechtbank u vrijspreekt.”

Net als tijdens de zittingsdagen staan ook deze ochtend om acht uur al tientallen journalisten te verkleumen op het in Utrecht, de uitspraak begint om tien uur. Het wordt later en later en heel even wordt er gefluisterd dat de zanger misschien wel niet komt. Aanwezige fans blijven hoopvol en worden alvast geïnterviewd. „Heftig, intens, spannend”, zegt de een. Wat doet dat met je, als fan, vraagt de journalist. „Ja, toch wel boosheid”, antwoordt de ander.

Ongeduldig draaien de cameramannen om elkaar heen, speurend naar het beste plekje. „ is vandaag nog erger dan de twee zittingsdagen”, vertrouwen ze elkaar toe over de drukte.

De openbaarheid van de rechtspraak is belangrijk. Maar dit?

Sinds het afsluiten van die zittingsdagen, eind oktober, is het niet stil geweest rondom de zaak hoewel Borsato zelf wel zweeg. Met name het interview in het Algemeen Dagblad met de voorzitter van de fanclub, de moeder van de aangeefster, dat ruim een week voor de uitspraak verscheen, kreeg veel aandacht. De interviewer werd geïnterviewd door zijn eigen krant over het interview en mocht er later, nadat hij er ook al over mocht praten bij diverse talkshows, óók nog over vertellen in de podcastserie van het AD: De Zaak XL.

„Ongemak”, is het eerste woord dat rechtsgeleerde Sven Brinkhoff (UvA), via de telefoon, noemt over alle media-aandacht rondom de zaak Borsato. „Strafrecht is entertainment geworden. Dat zag je bij Holleeder al en bij Ali B. ook, maar zo erg heb ik het nog niet gezien.” De seksuele mores, de saillante details, de beschuldigende verhalen. „Ik kreeg daar wel buikpijn van. De openbaarheid van de rechtspraak is belangrijk. Maar dit? Is dit wat we zoeken? Wie heeft er wat aan dat dit zo in de vitrine heeft gestaan?”

Veel gespeculeer

Het is bijna half tien als het bekende zwarte busje van advocatenduo Knoops voorrijdt. Het duurt even voor Borsato heeft ontworsteld aan de krioelende menigte om hem heen. „Haal hem naar binnen”, zegt het hoofd van de beveiliging in het microfoontje van haar oortje. Op verzoek van de beveiliging gaat zijn witte winterjas uit en op de beveiligingsband. Dan loopt hij, gestoken in een witte wollen trui met zijn handen in de lucht door het poortje.

„Welkom allemaal”, zegt de voorzitter van de rechtbank. Er is buitengewoon veel media-aandacht geweest voor deze zaak, zegt ze. Nog steeds ondervinden betrokkenen . Er zijn analyses gedaan, er is gespeculeerd op basis van fragmenten. „Aan vele keukentafels zal gesproken zijn over deze zaak, die een inkijkje geeft in het leven van anderen.”

Het is daarbij veel gegaan over zaken die niet direct relevant zijn voor de beschuldiging van deze zaak. Dat tijdsframe is belangrijk. Vóór zestien jaar is het altijd fout, vanaf zestien jaar is het een zaak over consent.

De smeuïge anekdotes die verteld zijn in de rechtszaal maar buiten dat tijdsbestek vallen zijn dus interessant voor bij de koffieautomaat, maar voor de rechtspraak irrelevant. „Het gaat uiteindelijk over de overtuiging van de rechters. Het is geen wiskunde, er komt geen exacte uitkomst die honderd procent zeker is. Maar het oordeel ligt wel bij hen.” Zoals dat in elke andere zaak, zonder het label ‘Borsato’, vanzelfsprekend was geweest.

Steunbewijzen

„Meneer Borsato ontkent de beschuldiging”, zegt de voorzitter van de rechtbank. In de tenlastelegging, op de eerste zittingsdag, werd die beschuldiging door één van de twee officieren van justitie omschreven als het „meermaals onder en boven de kleding betasten van en wrijven over haar dijbenen, borsten, tepels, billen, vagina en schaamlippen” van een op dat moment vijftienjarig meisje, de dochter van de voorzitter van zijn fanclub. Zij waren ooit, zei Borsato zelf: „zijn grootste fans”.

De voorzitter loopt de steunbewijzen stuk voor stuk langs. Een aangifte moet „concreet, gedetailleerd, authentiek en consistent zijn”, hoewel dat in het geval van een zedenzaak niet altijd kan, voegt ze eraan toe.

Maar de , die Borsato sinds het overlijden van haar eigen vader zag als vaderfiguur, heeft niet kunnen verklaren wannéér bepaalde handelingen hebben plaatsgevonden, waardoor het niet duidelijk te beoordelen is of die hebben plaatsgevonden in de laatste vierenhalve maand van haar – tot januari 2015. Zo heeft ze verklaard dat ze „zeventien jaar was toen ze [van Borsato] zou hebben moeten aanraken”. Dat valt buiten de beschuldiging.

Uit de getuigenisverklaringen blijkt niet dat er ontuchtige handelingen door ondervraagde betrokkenen. Ook de veelbesproken De whatsapp-gesprekken hebben plaatsgevonden na de periode waar de aangifte over gaat.

En dan het uitvoerig onderzochte en veelbesproken van de aangeefster, waarin de dan zestienjarige schrijft dat ze „al vijf maanden ofzo” (dan nog vijftien jaar) door „smeerlap” Marco Borsato wordt betast. De rechter: „Een handgeschreven passage is geen steunbewijs, omdat het van dezelfde persoon afkomstig is.”

Dan blijft over, zegt de voorzitter, het aanraken van billen en benen óver de kleding. „Dat valt niet als ontuchtig aan te merken. En dus is de rechtbank van oordeel dat de beschuldiging niet bewezen kan worden. „Dat betekent, meneer Borsato, dat de rechtbank u vrijspreekt.”

Uit de videozaal waar fans zich hebben verzameld klinkt gejuich. Marco Borsato zelf zegt niets. Betraand verlaat hij de zaal, met achter zich aan advocaten Carry en Geert-Jan Knoops.

Haag aan journalisten

Buiten roept een fan heel hard naar passanten: „Hij is onschuldig, hij is onschuldig! Marco Borsato is vandaag vrijgesproken!” Een ander: „Het is toppie, het is gerechtigheid! Dit had vier jaar geleden zo moeten zijn!” In de zaal is gedanst, gesprongen en gehuild, zegt een fan tegen de Telegraaf. „We zijn blij! Blijer kan niet!” Als het voorbij is wacht een haag aan journalisten en fans op Marco Borsato, die alleen de rechtbank uit komt lopen.

Gaat hij weer optreden, vraagt een journalist. „Dat willen de mensen wel hè.” Hij weet het nog niet. „Dat is voor mij echt even te vroeg.” Hij is opgelucht en wil nu alleen maar naar zijn gezin. Voor hem duurt het al zes jaar, zegt de zanger, waarvan vier jaar sinds de aangifte. Maar het is voorbij, voor nu.

Ik kan niet bepalen of er hoger beroep komt. Maar ik verwacht het wel

Als de advocaat van de aangeefster, de rechtbank uitloopt, verlegt een deel van de journalisten de aandacht naar hem. „Nou, ik kan natuurlijk niet bepalen of er hoger beroep komt”, zegt hij. „Dat is aan het Openbaar Ministerie. Maar ik verwacht het wel.” Plasman denkt dat het in overleg zal gaan met de aangeefster. Het is onduidelijk wanneer het OM daar uitsluitsel over geeft.

Carry en Geert-Jan Knoops, de advocaten van Borsato, komen stralend naar buiten. Ze beantwoorden een paar vragen, maar moeten dan snel terug naar kantoor. „De volgende zaak wacht.” Pas als duidelijk is of er hoger beroep komt, zal duidelijkheid komen over de tegenaangifte die Marco Borsato heeft gedaan van smaad en laster.

Te midden van de blijdschap van de fans is er geen ruimte voor, maar ergens, zonder journalisten en zonder fans, zit een jonge vrouw die aangifte heeft gedaan van handelingen die zij als beschadigend heeft ervaren. Daar hoor je op het Vrouwe Justitiaplein niemand over.