Trump breidt militaire acties tegen Venezuela uit, en kijkt ook met schuin oog naar Colombia

Met het gewapenderhand enteren en in beslag nemen van een olietanker die op weg zou zijn geweest van Venezuela naar Cuba, voeren de VS hun pressiecampagne tegen de Venezolaanse leider Nicolás Maduro verder op. Hoewel het – na circa twintig aanvallen op vermeende drugsbootjes – wederom bij militaire actie op zee bleef, groeit in de regio de zorg dat de VS een volgende keer op land kunnen ingrijpen.

De onder (valse) Guyanese vlag varende mega-olietanker Skipper werd woensdagochtend in de internationale wateren voor de kust van Venezuela onderschept door de Amerikaanse kustwacht en speciale eenheden van het korps mariniers. Minstens twintig manschappen daalden vanuit een Knighthawk-gevechtshelikopter af op het dek en namen het schip over. Met dit type heli vliegen de VS onder meer vanaf de USS Ford, hun vliegdekschip dat ze naar het Caraïbisch gebied hebben gedirigeerd.

Lees ook

De VS namen voor de kust van Venezuela een olietanker in beslag. Wat willen de Amerikanen?

Volgens de Amerikaanse minister van Justitie Pam Bondi betrof het een gezamenlijke operatie van de federale recherche FBI, de inlichtingendienst van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid (HSI), de Kustwacht en het Pentagon. De Skipper zou deel uitmaken van de schaduwvloot die Rusland vormde sinds de grootscheepse inval van Oekraïne. Het schip zou ook worden ingezet om Moskou-gezinde landen zoals Iran en Venezuela te helpen om Amerikaanse sancties te omzeilen.

Daarnaast sprak Bondi van steun aan een internationale terreurgroep. Amerikaanse regeringsfunctionarissen rechtvaardigen hun druk op Caracas al jaren door banden te leggen tussen het Maduro-regime en Iran. Volgens Washington zouden onder meer de Iraanse Republikeinse Garde en de door Teheran gesteunde sjiitische Libanese beweging Hezbollah onderdak krijgen van Venezuela. Beide groepen staan op Amerikaanse terreurlijsten.  

Nobelprijslaureaat ontsnapt

De Amerikaanse president Trump herhaalde woensdag dat de VS hun aanvallen op bootjes gaan uitbreiden met acties op land. Washington laat via Amerikaanse en internationale media al sinds einde zomer uitlekken dat zulk ingrijpen aanstaande zou zijn. Begin deze maand zei Trump dat ze „zeer spoedig” kunnen beginnen.

Het militaire ingrijpen tegen wat Washington ‘narcoterroristen’ noemt, wordt gezien als campagne om Maduro te verjagen. Trump zou hem in telefoongesprek hebben gezegd in ballingschap te gaan, maar Maduro – die sinds dertien jaar aan de macht is – lijkt zich juist in te graven.

Volksvertegenwoordigers in Washington worden steeds kritischer over Trumps gerommel in de Caraïben

Volksvertegenwoordigers in Washington worden steeds kritischer over Trumps gerommel in de Caraïben. Democraten eisen, met steun van een enkele kritische Republikein, dat hij het Congres eerst om toestemming vraagt, voordat hij zijn militaire campagne uitbreidt. De inbeslagname van de tanker was voor de Democratische senator Chris Coons woensdag aanleiding te waarschuwen dat Trump en zijn defensieminister Pete Hegesth „het land slaapwandelend richting een oorlog met Venezuela leiden”, omdat ze uit zijn op de olie andere grondstoffen van het land.

Deze strijd kreeg deze week een nieuwe, onvoorspelbare dimensie met de vlucht die oppositieleidster María Corina Machado ondernam. Woensdag werd in Oslo aan haar de Nobelprijs voor de Vrede uitgereikt en in een poging bij die ceremonie aanwezig te zijn, ontsnapte ze – waarschijnlijk per vissersbootje – vanuit de Venezolaanse kustprovincie Falcón naar het Nederlandse eiland Curaçao. Vandaar zou ze met een privéjet, via een tussenstop in Maine, naar Noorwegen zijn gevlogen.

Lees ook

Met rugdekking van Trump wil Venezolaanse laureaat haar Nobelvredesprijs zelf ophalen in Oslo

Daar kwam ze woensdag uren te laat aan om de prijs zelf nog in ontvangst te nemen. Maar ze sprak ’s nachts vanaf het balkon van haar hotel wel aanhangers toe. Ze beloofde in Oslo ook „terug te keren naar Venezuela, zodra de veiligheidssituatie dat toelaat, met of zonder Maduro aan de macht”.

Dit voornemen zou kunnen leiden tot een nieuw escalatiemoment tussen Washington en Caracas. Trump zei woensdag dat hij „er niet blij van zou worden” als Machado bij terugkeer „gearresteerd mocht worden”.

In 2019 probeerde Juan Guaidó, een eerdere Venezolaanse oppositieleider, tijdens de eerste regering-Trump terug te keren naar Venezuela. Hij organiseerde destijds een Amerikaans hulpkonvooi – begeleid door een Live Aid-concert – dat vanuit de Colombiaanse grensstad Cucutá de humanitaire nood in Venezuela moest gaan lenigen. Caracas schilderde dit af als een verkapte buitenlandse invasie en weigerde Guaidó en zijn vrachtwagens de toegang.

Lees ook

‘Maduro voert al jaren oorlog tegen ons’

Die mislukte operatie luidde destijds voor Guaidó het begin van zijn politieke einde in, ook omdat hij weinig sneuvelbereidheid toonde bij zijn poging de grensbrug over te steken. Of Machado bij haar beloofde rentrée een soortgelijke stunt wil uithalen, hoe Maduro daar ditmaal op zou reageren en hoeveel Trump haar daarbij rugdekking zou geven, moet blijken.   

Colombia ‘is de volgende’

De circa zestienduizend manschappen die de VS nu in het Caraïbisch gebied hebben, vormen een veel te ruime macht voor enkel een anti-narcotica-operatie. Een andere, veel gewaagdere optie, zou zijn om speciale eenheden in te zetten in een gerichte klopjacht op Maduro.

Voor een daadwerkelijke invasie van Venezuela zou Trump een troepenmacht van minstens honderdvijftigduizend militairen moeten inzetten. Analisten achten het waarschijnlijker dat het Pentagon vooralsnog eerder denkt aan beperkte luchtaanvallen, bijvoorbeeld op landingsbaantjes in het zuidwestelijke grensgebied met Colombia die in verband kunnen worden gebracht met de drugshandel.

Dat buurland komt ondertussen ook toenemend in Trumps vizier. Na de eerste aanvallen in de Caraïben begonnen de VS deze zomer ook bootjes in de Stille Oceaan uit het water te blazen, omdat zij via de zogeheten Pacifische route drugs richting de VS zouden smokkelen. Woensdag zei Trump desgevraagd dat de Colombiaanse president Petro „best vijandig is geweest jegens de VS. Hij kan in grote problemen komen, als hij zich niet wat slimmer gaat gedragen. Hij moet snuggerder worden, of hij is de volgende.”

Petro is inderdaad kritisch op de regering-Trump en kreeg al persoonlijke sancties en een inreisverbod opgelegd door Washington. In tegenstelling tot Maduro is de linkse president echter wél democratisch aan de macht gekomen. Daarnaast gaat Colombia volgend jaar mei naar de stembus om een opvolger te kiezen voor Petro, die grondwettelijk maar één termijn mag dienen. Volgens de peilingen zal rechts die verkiezingsstrijd winnen, waarmee er ook zonder Trumps bemoeienis volgend jaar sowieso een meer pro-Amerikaanse regering in Bogotá aan de macht lijkt te komen.

Lees ook

Amerikaanse acties tegen linkse regeringen in Zuid-Amerika roepen trauma’s op uit het verleden