Nederlanders, vooral jongeren, zijn (iets) alerter op nepnieuws

1 dag geleden 3

Zeven op de tien Nederlanders twijfelen wel eens aan de betrouwbaarheid van informatie die ze online tegenkomen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Mensen twijfelen vaker aan informatie op sociale media dan aan berichten op nieuwswebsites. En jongere mensen zijn kritischer dan ouderen: waar minstens drie kwart van de 12- tot 65-jarigen aangeeft in de afgelopen drie maanden informatie gezien of gelezen te hebben die niet waar was, of getwijfeld te hebben aan de waarheid ervan, geldt dat voor slechts de helft van de 65-plussers.

Wie wél twijfelt, besluit daar lang niet altijd iets mee te doen. Van de twijfelaars die recent online informatie hebben gecontroleerd, zegt het overgrote deel (84 procent) dit te hebben gedaan door online meer informatie op te zoeken. Ruim de helft controleert de oorspronkelijke bron. Daarnaast bespreekt ongeveer 30 procent de informatie met anderen buiten het internet om, of zoekt via offline kanalen naar meer informatie.

Het onderzoek keek niet alleen naar twijfel, maar ook naar de redenen om informatie wel of niet te controleren. De meest voorkomende reden om bij twijfel niets te doen, is dat mensen toch al wisten dat de bron of informatie niet betrouwbaar was. Dat geldt dan vooral voor hoogopgeleiden, terwijl zij in het algemeen het vaakst controleren of iets klopt of niet. Zo’n 20 procent van alle ondervraagden geeft aan simpelweg niet te weten hóé ze de betrouwbaarheid moeten checken. Bijna 10 procent vindt het controleren te ingewikkeld.

Het aantal mensen dat aangeeft te twijfelen aan online informatie stijgt al jaren. In 2021 was dat nog 63 procent; in 2023 steeg dit naar 67 procent. Vooral berichten op sociale media zorgen voor meer wantrouwen: de twijfel daarover nam de afgelopen vier jaar het sterkst toe.