Je hond heeft een positief effect op je puber en dat heeft een bijzondere reden

Een nieuwe Japanse studie laat zien hoe het microbioom van jongeren verbetert als een hond deel uitmaakt van het gezin. De effecten op het humeur en op het empathische vlak zijn niet voor de poes.

Dat honden goed zijn voor het welzijn van de mens, dat wisten we al langer. Maar waarom ze zo’n positieve impact hebben, is nooit helemaal duidelijk geworden. Hier hebben onderzoekers van de Azabu University in Japan nu een antwoord op gevonden: het zit ’m niet alleen in de liefde, het gezelschap, de lichaamsbeweging of de dagelijkse knuffelsessies met je trouwe viervoeter, maar er zijn ook voordelen te zien in onze darmen, waar talloze micro-organismen ons microbioom vormen. “Honden hebben een aantoonbaar positief effect, vooral bij adolescenten”, zegt onderzoeksleider Takefumi Kikusui. “En die effecten lijken deels te worden veroorzaakt door onze samenwerking met micro-organismen.”

Hoe honden ons microbioom veranderen

Eerder onderzoek van Kikusui’s team liet al zien dat jongeren die met honden opgroeien hoger scoren op kameraadschap en sociale steun. Andere studies wezen erop dat hondenbezitters een rijkere darmflora hebben. Maar de grote vraag bleef: is het echt zo dat honden onze mentale gezondheid verbeteren, omdat ze ons microbioom veranderen? De wetenschappers keken naar 13-jarigen met en zonder hond.

En wat bleek? Jongeren die een hond in huis hadden, scoorden significant beter op mentale gezondheid en vertoonden minder sociale problemen. Absoluut geen toeval, volgens Kikusui: “Tieners die een hond hebben, zijn gezegend met een hogere mentale veerkracht. We kwamen er ook achter dat hondenbezit het darmmicrobioom beïnvloedt. Omdat het microbioom via de ‘hersendarm-as’ ons gedrag stuurt, wilden we dit mechanisme verder onderzoeken.”

Sporen van hond in de mond

De Japanners zetten eerst vragenlijsten in. Vervolgens pakten ze de microscoop erbij en analyseerden ze de speekselmonsters van alle deelnemende jongeren. Opvallend genoeg leefden er in beide groepen ongeveer evenveel verschillende soorten microben in de mond, maar wel in andere verhoudingen. Het lijkt erop dat een hond in huis bepaalde bacteriesoorten stimuleert en de groei van andere juist afremt.

Zouden deze verschillen te koppelen zijn aan mentale aspecten, zoals veerkracht, sociale vaardigheden en empathie? Om dat te testen, gingen de wetenschappers nog een stap verder. Ze transplanteerden het microbioom van tieners met honden naar laboratoriummuizen. Dat klinkt misschien gek, maar is volledig veilig en standaard in dit soort studies. De transplantatie had duidelijk effect. Muizen met het ‘hondenbezit-microbioom’ gedroegen zich veel socialer: ze snuffelden langer aan soortgenoten en toonden meer prosociaal gedrag in een klassieke test waarbij een muis zijn opgesloten kooigenoot kan helpen.

Volgens Kikusui is dat dé eyeopener van de studie: “We zijn erg blij met dit resultaat. We hebben bacteriën gevonden die prosociaal gedrag en zelfs empathie lijken te stimuleren. En die bacteriën kwamen vaker voor bij tieners met een hond. Natuurlijk bieden honden een gevoel van veiligheid en gezelschap, maar ik denk dat ze ook waardevol zijn omdat ze onze symbiotische microben op een gunstige manier veranderen.”

Evolutionaire vrienden

Dit plaatje past in het grotere verhaal van mens en hond die al meer dan 30.000 jaar samenleven. Het is best mogelijk dat ons gezamenlijke leven niet alleen een deel van onze cultuur, maar zelfs onze microbiële ecosystemen heeft vormgegeven. Het team benadrukt dat er meer onderzoek nodig is naar dit interessante fenomeen, vooral om precies te begrijpen welke bacteriën verantwoordelijk zijn voor de positieve effecten. Maar één ding is duidelijk: een hond is meer dan een trouwe vriend door zijn roedelinstinct en vermogen om de emoties van mensen aan te voelen. Hij kan zelfs een biologische booster zijn voor mentale gezondheid, empathie en sociaal gedrag bij jongeren. En wie weet ook bij andere leeftijdsgroepen.

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Al zeker 20.000 jaar zijn honden onze trouwe maatjes: ze gingen zelfs toen al mee de wereld over en Weten honden of jij een aardig mens bent of niet? Nieuwe studie betwijfelt ‘zesde zintuig’. Of lees dit artikel: Kinderen die met honden opgroeien lopen minder vaak deze lastige ziekte op.

Uitgelezen? Luister ook eens naar de Scientias Podcast: