Bondsdag stemt in met omstreden dienstplicht en pensioenwet

Berlijn - De Duitse Bondsdag is vrijdag akkoord gegaan met regeringsvoorstellen over een ondergrens voor pensioenen en het invoeren van een ’dienstplicht naar behoefte’. Beide onderwerpen waren de afgelopen weken hete hangijzers die tot veel beroering binnen de ’zwart-rode’ coalitie van CDU/CSU en SPD leidden.

Over een pensioenvoorstel dat was aangenomen binnen het kabinet was de afgelopen weken binnen de CDU/CSU een ware opstand uitgebroken onder jongere fractieleden. Zij vonden de ondergrens voor pensioenen in een kabinetsvoorstel veel te ruimhartig en protesteerden dat de rekening ervan, becijferd op 120 miljard euro, bij jonge generaties werd neergelegd. Omdat achttien jonge Bondsdagleden daarom hun steun niet aan het voorstel wilden geven, dreigde het door SPD vurig gewenste plan te sneuvelen in het parlement.

Koortsachtig overleg

Vorige week werd na koortsachtig overleg bij CDU/CSU gemeld dat met een begeleidende tekst die aan het stuk zou worden toegevoegd, de jonge stemmers toch over de streep waren getrokken. Daarin werd de jongeren onder andere meer invloed beloofd bij een hervormingen aan het Duitse pensioenstelsel, waar vanaf volgend jaar over wordt gepraat. Ook na deze toezegging, bleef echter onduidelijk of alle rebellen nog zouden instemmen. Begin deze week klonk uit de hoek van de jongeren nog dat het voorstel wat hen betreft nog steeds „niet klaar was om te worden aangenomen”.  

Voor de SPD was de pensioenwet een halszaak. Als het in het kabinet overeengekomen voorstel het door tegenstand van de coalitiegenoot het niet zou redden, dan zou dat ook gevolgen hebben voor het stemgedrag van haar partij bij andere toekomstige wetsvoorstellen, waarschuwde SPD-minister Bärbel Bas van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.  

Nieuwe meerderheid

Een paar dagen voor de stemming leek het doorgaan van de wet toch zeker, omdat oppositiepartij Die Grüne liet weten zich te onthouden van een stem, omdat ze daarmee de ook door hen gewenste ondergrens van de pensioenen in gevaar zouden brengen. Door het wegvallen van de tegenstemmen van de oppositie, zou het voorstel het ook halen zonder de stemmen van de jongen ’Union’-leden. Bondskanselier Merz eiste echter een ’echte meerderheid’ voor het voorstel: minimaal 316 van de in totaal 630 uit te brengen stemmen in de Bondsdag.

Die kreeg Merz vrijdag, toen in totaal 318 bondsdagleden voor het pensioenwetsvoorstel stemden, met uiteindelijk zeven leden namens de ’Union’ die tegenstemden, twee die zich onthielden van stem en een die zijn stem niet heeft afgegeven. Union-fractieleider Jens Spahn zei „trots” te zijn op zijn fractie, en respect te hebben voor de jongeren die „met zichzelf geworsteld” hadden, maar toch de eenheid hadden weten te bewaren.

Dienstplicht naar behoefte

Eerder werd vrijdag ook ingestemd met een nieuwe ’dienstplicht naar behoefte’ voor Duitse jongeren. Met ingang van volgend jaar worden alle Duitse jongens vanaf jaargang 2008 op hun 18^e gekeurd, en gevraagd om vrijwillig dienst te nemen. Ook over dit voorstel waren spanningen binnen het kabinet, met de SPD die graag wilde vasthouden aan een krijgsmacht van vrijwilligers, terwijl de CDU/CSU de in 2014 afgeschafte dienstplicht weer wilde invoeren.

Uiteindelijk werd gekozen voor een compromis, door vrijwillige militaire dienst aantrekkelijker te maken en de mogelijkheid van een dienstplicht als dat niet genoeg blijkt om voldoende manschappen te werven. Afgesproken is dat bij tekorten de kazernes kunnen worden afgevuld door middel van een „dienstplicht naar behoefte” met een lotingssysteem dat zal bepalen wie er alsnog verplicht moet opkomen.

De Duitse krijgsmacht wil de komende jaren de sterkste conventionele krijgsmacht van Europa op de been brengen en daarvoor onder andere uit te breiden van 180.000 militairen en 50.000 reservisten naar 260.000 militairen en 200.000 reservisten.